De Primula, of ook wel in het Nederlands de “sleutelbloem” genoemd, is een ontzettend veelzijdige plant met als belangrijkste kenmerk dat deze in het voorjaar bloeit. Vandaar ook de Latijnse naam Primula, die afgeleid is van het woord ‘primus’ dat ‘eerste’ betekent: de sleutelbloem is een van de eerste planten wier bloemen in het voorjaar gaan bloeien. Een andere eigenschap van de Primula is dat hij meestal gele bloemetjes heeft, maar dat sluit niet uit dat de kleuren kunnen variëren. Paarse, witte, rode, blauwe en zelfs roze bloemetjes kun je ook tegenkomen bij de Primula. De bloeiwijze van de Primula lijkt op een sleutelbos, vandaar ook de Nederlandse naam. Deze naam en bloeiwijze zijn zelfs zo bijzonder, dat de Primula een legende op zijn naam heeft staan. Het verhaal ging dat Sint-Pieter, de bewaker van de hemelpoort volgens het Christelijke geloof, een sleutelbos met allerlei gouden sleutels eraan had. Op een dag gleed deze bos met sleutels uit zijn knuisten en kwamen op de aarde terecht. Op de plek waar de sleutels waren neergevallen begon een speciale plant met speciale bloemetjes eraan te groeien: de Primula.
Kleuren en bloei
Zoals gezegd heeft de Primula dus een speciale manier waarop deze aan zijn naam is gekomen. Maar hoe groeit de Primula eigenlijk? En zijn er verschillende soorten van? En bepaalt eigenlijk welke kleur deze is? We hebben immers gezien dat de kleuren kunnen variëren. Om te beginnen is het belangrijk om te constateren dat de Primula zich heel goed kan aanpassen aan zijn omgeving. Precies om deze reden is het dan ook zo dat de Primula in allerlei verschillende vormen en kleuren komt. De sleutelbloem in het laagland, en dus ook in Nederland, komt het meeste voor in de kleur geel. Dat heeft te maken met het feit dat de bestuiving hier anders gaat dan in gebieden waar er bijvoorbeeld meer bergen zijn. Primula in de bergen zijn namelijk meestal niet geel, maar wel wit, roze, violet of blauw. De reden waarom de bestuiving, en dus ook de kleur, van de Primula anders is, is omdat in het laagland de bestuiving plaatsvindt door middel van bijen en in de bergen door middel van vlinders. Dit veroorzaakt de bloei in verschillende kleuren.
Primula, zeer goed eetbaar!
Goed, we hebben dus uitgelegd wat de belangrijkste kenmerken zijn van de Primula, wat de verschillende kleuren van de bloemetjes verklaart en wat het achtergrondverhaal van de plant is. Maar wist je dat je de bloem ook kunt eten? Er zijn drie soorten Primula die veelvuldig gebruikt worden in verschillende soorten gerechten. De soorten zijn: de gewone sleutelbloem, de sleutelbloem zonder stengel en de slanke sleutelbloem. Deze soorten hebben veelal een zoete smaak en daarom worden ze gebruikt in gerechten zoals slaatjes, pannenkoeken, poffertjes, cake en confituren. Let wel op, want alleen het bovenste deel van de Primula is hier voor geschikt. Zoals gezegd is de smaak zoet, en meer specifiek zou je kunnen zeggen dat de smaak wel wat wegheeft van anijs. De gewoonte om de Primula in gerechten te gebruiken en dus om te eten, komt van de Veluwe en uit Vlaanderen. Het gebruik van de plant in gerechten is zelfs zo normaal geworden, dat bepaalde woorden ook van dit ingrediënt afstammen, zoals ‘koekenbloem’, ‘pannenkoekenbloem’, en het misschien nog wel meer bekendere ‘bakbloem’.
Gebruik en onderhoud van de Primula
De Primula werd dus gebruikt om te eten. Maar eten in het algemeen, dat is niet heel specifiek. Waren er ook speciale redenen om de bloem te eten, of was de enige reden de lekkere zoetige, anijsachtige smaak? Nee, er waren ook vrij specifieke redenen om de bloem te consumeren. Vroeger werd de plant namelijk gebruikt om pijn te verlichten. Bijvoorbeeld bij pijnen in de rug, als je verlamd was, als je kramp had of als je hoofdpijn had. Ook werd de bloem als middel tegen slapeloosheid gebruikt. Tegenwoordig hebben we natuurlijk dankzij de medische wetenschap middeltjes die veel effectiever werken bij deze kwalen. Maar nog steeds wordt de sleutelbloem gebruikt, maar nu als hulpmiddel bij verkoudheid, bij borstklachten en bij overmatig zweten. Kortom: de Primula is een veelzijdige plant. Maar hoe onderhoud je hem? Nou, het belangrijkste is het volgende: je plant de sleutelbloem op normale grond en je bemest hem, logischerwijs door de naam, in het voorjaar. De bloeitijd is maart, april en mei en de plant wordt ongeveer 30 centimeter hoog. Zorg ervoor dat je een normale vochtigheid aanhoudt: niet te veel en niet te weinig dus. Qua zon heeft de Primula niet gek veel nodig. De plant gedijt in de schaduw of met halfzon.
Leave a Reply